Χρήστος Φαληρέας, Βιεντιάν, Λάος στην Νοτιοανατολική Ασία
Το Λάος (επίσημα Λαοκρατική Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος) είναι η μοναδική χώρα στην νοτιοανατολική Ασία που δεν βρέχεται από θάλασσα. Είναι πολύ φημισμένη για τα τοπία της, βουνά και ποτάμια και κέρδισε την ανεξαρτησία του το 1945 μετά την ιαπωνική κατοχή.
Στην χώρα υπάρχουν 68 έως 119 διαφορετικές εθνοτικές ομάδες, που αναφέρονται ως οι φυλές των λόφων, ζουν σε απομακρυσμένες ορεινές περιοχές που είναι ώρες μακριά από τον κοντινότερο δρόμο. Ο Χρήστος Φαληρέας μόνιμος κάτοικος πλέον στο Λάος μας περιγράφει μερικά πράγματα για την όμορφη αυτή χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας.
-
Πες μας λίγα λόγια για το Λάος ως χώρα στην οποία μένεις μόνιμα πλέον
Το Λάος είναι μία μικρή χώρα σε πληθυσμό αλλά με άμεση προοπτική αύξησης του πληθυσμού, πράγμα που προωθεί και η κυβέρνηση. Βέβαια ο αριθμός των αδήλωτων γεννήσεων είναι αρκετός, μιας και υπάρχουν πολλές εθνοτικές ομάδες που έχουν την δική τους διάλεκτο (κάτι σαν τους δικούς μας Ρομά), που δεν έχουν γραφή, αλλά διατηρούν έντονα τον χαρακτήρα τους.
Σε μερικές περιπτώσεις έχουν και άλλη θρησκεία όπως είναι οι Hmong (φωτογραφία αριστερά), αυτοί έχουν και αλφάβητο που τους το έφτιαξαν οι αποικιοκράτες Γάλλοι. Μερικές εθνοτικές ομάδες δεν είναι βουδιστές αλλά πιστεύουν στο πνεύμα τον προγόνων τους. Έτσι απλά μπορούν και παντρεύονται πολλές γυναίκες αρκεί να μπορούν να φροντίζουν για την καλή επιβίωση τους.
Οι Λαοτιανοί (κάτοικοι του Λάος) είναι μια εξαίρεση στην Ινδοκίνα (Νοτιοανατολική Ασία) και ξεχωρίζουν από τους Ταϊλανδούς, Βιετναμέζους και Κινέζους. Είναι ο πιο δεκτικός και ανοιχτόκαρδος λαός της περιοχής στους ξένους. Πολύ εύκολα θα σε φωνάξουν στο σπίτι τους ή στην παρέα τους να πιεις το καμάρι τους που είναι η μπύρα Lao και το οινοπνευματώδεις ποτό Λάο κάτι σαν πολύ δυνατό τσίπουρο.
Ειδικά στην Λαοτιανή πρωτοχρονιά, το γνωστό εδώ Lao New Year (Pi Mai) που συμπίπτει με το δικό μας Πάσχα όλοι βρίσκονται στις αυλές των σπιτιών, ψήνοντας κοψίδια και καταναλώνοντας κιβώτια μπύρας και όποιος περνάει τον βρέχουν με κρύο νερό, δίνοντας ευχές και τον προσκαλούν στο τραπέζι όπως παλιότερα σε όλη την Ελλάδα. Είναι ένα πολύ μεγάλο ξεφάντωμα που κάποιος που θα βρεθεί για τουρισμό στο Λάος την πρωτοχρονιά της χώρας (η οποία συμπίπτει με τις ημερομηνίες 13/14 Απριλίου περίπου κάθε έτος) θα του μείνει αυτή η εμπειρία αξέχαστη.
-
Πόλεμος του Βιετνάμ 1955 – 1975
Η εμπλοκή του Λάος στο πόλεμο με τους Αμερικανούς (Πόλεμος του Βιετνάμ, 1 Νοεμβρίου 1955 – 30 Απριλίου 1975) τους στοίχισε αφάνταστα, αφού είχαν πάρα πολλά θύματα, κυρίως άμαχους από τους βομβαρδισμούς. Έχουν την παγκόσμια πρωτιά: ένας τόνος αμερικάνικης βόμβας / ανά άτομο, ακόμα είναι στην καταραμένη διαδικασία ανίχνευσης και καταστροφής βομβών. Το Λάος την εποχή εκείνη είχε περίπου τρία εκατομμύρια πληθυσμό. Σήμερα ο πληθυσμός του έχει υπερδιπλάσιαστεί.
Το Βιετνάμ για αυτούς είναι αδελφή χώρα αφού μέσα από τον πόλεμο πολλοί Βιετναμέζοι έμεινα εδώ παντρεύτηκαν και έγιναν ένα με τους Λαοτιανούς. Η χώρα μετά τους πολέμους κατά Γάλλων και Αμερικάνων έμεινε απομονωμένη από την δύση, ακόμα και σήμερα δεν την αναγνωρίζουν οι χώρες της δύσης και καμιά σφραγίδα και υπογραφή της Λαοτιανής κυβέρνησης έχει πέραση (το τι τράβηξα με τα χαρτιά μου δεν λέγεται), αφού ενδιάμεσος εγγυητής είναι μόνο η Ταϊλάνδη που έχει αναγνωρίσει τις σφραγίδες και υπογραφές της πρεσβείας του Λάος στην Ταϊλάνδη.
Ένα χαρτί δηλαδή πρέπει να το ελέγξει, να το εγκρίνει και να το σφραγίσει η Ταϊλάνδη για να γίνει δεκτό στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουν μια πρεσβεία στις Βρυξέλλες αναγνωρισμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση που εκεί γίνετε το ίδιο που κάνει η Ταϊλάνδη, όσο αφορά τα έγγραφα. Πάντοτε η σύγκριση με άλλες χώρες παρόμοιας οικονομικής κατάστασης με το Λάος.
(Η φωτογραφία δεξιά είναι από το Khone Phapheng Falls που βρίσκονται στην επαρχία Champasak, στον ποταμό Mekong, στο νότιο Λάος, κοντά στα σύνορα με την Καμπότζη. Οι πτώσεις χαρακτηρίζονται από χιλιάδες νησιά και αμέτρητες πλωτές οδούς, δίνοντας στην περιοχή το όνομα Si Phan Don ή τα 4.000 νησιά).
Το Λάος στην Νοτιοανατολική Ασία, από τους χάρτες της Google
Όταν λοιπόν πρωτοήρθα εδώ ως τουρίστας πριν 16 χρόνια, να φανταστείς δεν είχε πουθενά σηματοδότες, ελάχιστη κίνηση και όλα ήταν πολύ παραδοσιακά και πολύ natural και αυτό ήταν ένα πράγμα που με γοήτευσε.
Είδα καλοσυνάτους ανθρώπους, άγνωστη η λέξη εγκληματικότητα και ακόμη μέχρι και σήμερα δεν έχω δει ανθρώπους να μαλώνουν και να φωνάζουν. Στον δρόμο κρατάνε την λαογραφική κουλτούρα τους σε ποσοστό, πρόσεχε 90% !
Δεν θα πας σε γάμο που όλες οι γυναίκες 100% να μην φορούν τα παραδοσιακά τους ρούχα. Το ίδιο και στις δουλειές τους, στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Το Λάος άνοιξε λοιπόν κατ’ ουσία τα σύνορα του πριν από 12 χρόνια και από τότε υπάρχει μια αλματώδεις ανάπτυξη, αν και ταλαντεύτηκε κάποια χρόνια. Ποια στάση όμως να κρατήσει όταν υπάρχει ενδιαφέρον από τους δυτικούς να γαντζωθούν σε μια χώρα που έχει σύνορα με την Κίνα και να αρχίσουν τα γνωστά μαγειρέματα ανθρωποφαγίας. Όπως καταλαβαίνεις από εκεί ξεκίνησαν και τα κάποια μικρό-επεισόδια ψυχρότητας μεταξύ Κίνας και Λάος, που τώρα έχουν παραμεριστεί, αφού πλέον έχει δρομολογηθεί η ανάπτυξη μέσο Κίνας και η άμεση στρατιωτική συμμαχία με το Βιετνάμ.
Τα τραπεζώματα τους στα γλέντια είναι πάρα πολύ πλούσια με πολύ κρεατικό και γενικά μας μοιάζουν στο φαγοπότι, που δεν σταματούν να τρώνε. Πίνουν και τρώνε σε μεγάλες ποσότητες αντίθετα με γειτονικούς λαούς όπως Ταϊλάνδη, Βιετνάμ, που είναι πιο συγκρατημένοι.
Σε συντομία η προσωπική μου διαπίστωση για τους λαούς της Ινδοκίνας είναι ότι ο Βιετναμέζος είναι ο Ιταλός της περιοχής, σπιρτόζος, πατέντας, δουλευταράς, απατεωνίσκος, πονηράκιας, ενώ ο Ταϊλανδός κάτι σαν Βραζιλιάνος κεφάτος μεν, αλλά και ψιλομαφιόζος και πάντα προσβλέποντας και στο κάποιο όφελος.
Ο Λαοτιανός είναι πολύ πιο κοντά σε εμάς στα πάντα και καλοπερασάκιας. Ότι μπορεί το αφήνει για αύριο όπως επίσης είναι και γλεντζές πάρα πολύ. Έχουν καλή καρδιά σε μόνιμη βάση και καθόλου μα καθόλου επιθετικοί. Έχω πάει σε εκατοντάδες γλέντια, με πάρα πολλούς μεθυσμένους και πίστεψε με, μία φορά δεν έχω δει να πιάνονται στα χέρια, να τσακώνονται και να γίνονται παρεξηγήσεις. Το ίδιο και στα φεστιβάλ τους κλπ. Επίσης ένα πράγμα που συναντάς στο Λάος είναι ότι οι Λαοτιανοί ντρέπονται να ενοχλήσουν τον διπλανό τους για οποιοδήποτε λόγο. Είναι πολλές οι φορές που έχω μαλώσει με την σύζυγο μου προκειμένου να ρωτήσει για την τιμή, για δεύτερη και τρίτη φορά.
Οι φωτογραφίες αριστερά και πάνω αριστερά είναι από την τουριστική περιοχή Vang Vieng, μια μικρή πόλη βόρεια του Βεντιάν (Vientiane), στον ποταμό Nam Song του Λάος. Περιβάλλεται από καταπράσινα βουνά από ασβεστόλιθο, όπως δείχνει και η φωτογραφία και σπηλιές.
Η περιοχή Vang Vieng είναι κατάλληλη για υπαίθριες δραστηριότητες όπως καγιάκ, πεζοπορία και ορειβασία. Αρκετές εταιρείες προσφέρουν καγιάκ ταξίδια στο ποτάμι, συχνά σε συνδυασμό με πεζοπορία, εξερεύνηση σπηλαίων ή μια επίσκεψη σε ένα τοπικό αγρόκτημα.
-
Λίγα λόγια για την γλώσσα του Λάος και το εκπαιδευτικό τους σύστημα θα θέλαμε να ακούσουμε
Οι Λαοτιανοί καταλαβαίνουν την Ταϊλανδική γλώσσα και γραφή, αλλά οι Ταϊλανδοί την δικιά τους όχι. Αυτό γιατί η Λάο γλώσσα ή Λαοτιανή (Lao, sometimes referred to as Laotian) είναι σαν να λέμε τα αρχαία Ταϊλανδέζικα, όπως εμείς με Κύπριους και Πόντιους και Νορβηγοί με Σουηδούς.
Σχετικά με την εκπαίδευση είναι λυπηρό ότι στις χαμηλές βαθμίδες εκπαίδευσης (δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο) δεν γνωρίζουν τίποτα για την Ελλάδα, εκτός από τους Ολυμπιακούς αγώνες και το Πυθαγόρειο θεώρημα στα μαθηματικά. Φρόντισαν οι Γάλλοι αποικιοκράτες να τους μάθουν ότι όλα ξεκίνησαν από το Παρίσι και άντε και λίγο από το Λονδίνο. Όλες οι άλλες αρχαίες πόλεις όπως η Ρώμη, η Αθήνα κλπ. είναι εξαφανισμένες. Φυσικά όσοι έχουν πάει πανεπιστήμιο κάτι γνωρίζουν περισσότερο.
Το Λάος ήταν γαλλική αποικία και ακόμα και σήμερα είναι πολύ μεγάλη η παρουσία των Γάλλων σε όλα τα πράγματα και θέματα. Μιας και οι προσκείμενες σε αυτούς οικογένειες επί των πλείστων της ανώτερης τάξης ποτέ δεν έπαψαν να έχουν στενές επαφές με τους Γάλλους και έχοντας οικονομική ευμάρεια και υψηλή εκπαίδευση, λόγο κοινωνικής τάξης, βρίσκονται παντού και σε θέσεις κλειδιά.
Η προσπάθεια των σοβιετικών με υποτροφίες σε ρωσικά πανεπιστήμια και σχολές σε χιλιάδες σπουδαστές μετρίασε. Οι γλώσσες που μιλιούνται εδώ ως δεύτερη γλώσσα κατά σειρά είναι τα ρώσικα, τα γαλλικά, τα βιετναμέζικα, τα ταϊλανδέζικα και τα αγγλικά. Για το μορφωτικό επίπεδο και τις δυνατότητες του Λάος, είναι πολύ ικανοποιητικό το ποσοστό που μιλούν δεύτερη και τρίτη γλώσσα και γενικότερα το μορφωτικό επίπεδο.
-
Εγκληματικότητα υπάρχει καθόλου;
Η εγκληματικότητα περιορίζεται σε μικροκλοπές, κυρίως μηχανάκια, ακόμα κοιμόμαστε με παράθυρα και πόρτες ανοικτές σε όλη την επικράτεια στην πόλη Βεντιάν. Στις υπηρεσίες, τα υπουργεία, τις τράπεζες, παντού όλα είναι ανοικτά, ανθρώπινα απλά χωρίς ιδιαίτερα μέτρα ασφαλείας που να τρομάζουν και να τρομοκρατούν τον απλό πολίτη. Αυτός είναι ο λόγος που θα δυσκολευτώ να κατοικίσω πλέον σε μια χώρα όπου η ασφάλεια έχει γίνει επιστήμη. Ο τουρίστας αισθάνεται αυτή την ασφάλεια από την πρώτη στιγμή που θα πατήσει το πόδι του στην χώρα. Για εμάς τους μεγαλύτερους θυμίζει δεκαετίες του ’60, ’70, ’80 στην Ελλάδα.
Ακόμα εμπιστεύονται εδώ τους πάντες, πράγμα που παρεξηγείται από πολλούς κακοπροαίρετους που προσπαθούν να επωφεληθούν. Γενικά δεν έχεις τον φόβο και την ανασφάλεια που έχεις στις μεγαλουπόλεις, πράγμα πολύ σοβαρό και σπουδαίο, αλλά βέβαια και εδώ δειλά δειλά τα πράγματα αλλάζουν προς το αναπόφευκτο. Πολύ θετικά στοιχεία και μια που είμαι αρκετά πολυταξιδευμένος, κατατάσσω τον Λαοτινό στην κατηγορία μεταξύ του Έλληνα και του καλοσυνάτου Λατινο-Αμερικάνου χωρίς όμως σχεδόν ίχνους εγκληματικότητας.
Δεν είναι τυχαίο εδώ, ότι στα δελτία ειδήσεων είναι ελάχιστες οι ειδήσεις που έχουν να κάνουν με εγκλήματα. Τα δικαστήρια εδώ όσο και να φαίνεται παράξενο υπολειτουργούν και ελάχιστες φορές καταλήγουν σε αυτά οι πολίτες.
Οι διαφορές λύνονται μεταξύ τους και μεταξύ των οικογενειών, με έναν υποδειγματικό τρόπο, χωρίς εκνευρισμούς και φωνές που θα τον ζήλευε και η πιο πολιτισμένη χώρα.
Βέβαια μεγάλο ρόλο παίζει και το ότι η πολιτεία έχει δώσει το δικαίωμα στον απλό αστυνομικό να παίζει ρόλο μεσολαβητή και να λύνονται οι διαφορές ενώπιον του, υποκαθιστούν τον δικαστή και βάζουν τους εμπλεκόμενους να υπογράψουν ένα κοινό συμφωνητικό ! Αυτά για όλες τις περιπτώσεις όπως εδαφικές διαφορές, τροχαία, χρηματοοικονομικά, οικογενειακά κλπ.
-
Υπήρξαν καθόλου κρούσματα με το Κορονοϊό 2019-nCoV στο Λάος
Αν και έχουμε σύνορα με την Κίνα και μεγάλη συναλλαγή με Κινέζους προς το παρόν έχουμε 0 κρούσματα στο Λάος. Το Λάος όπως και η Βιρμανία (Μιανμάρ), είναι από τα πιο παρθενογενή μέρη του πλανήτη σε χλωρίδα και πανίδα, υπάρχουν βακτήρια και μικρόβια που δεν υπάρχουν αλλού, με αποτέλεσμα η φύση να έχει σχεδόν τις πρωτόγονες της ισορροπίες.
Η πρωτεύουσα του Λάος, Βιεντιάν (Vientiane) στην Νοτιοανατολική Ασία, από τους χάρτες της Google
-
Μερικά από τα όμορφα μέρη για ταξίδια στο Λάος, τι προτάσεις υπάρχουν;
Όσο αφορά το ταξίδι που μπορεί κάποιος να κάνει, εγώ θα πρότεινα με χίλια το “κατέβασμα” της διαδρομής του ποταμού Mekong μέχρι την ιστορική πόλη Luang Prabang (Λουάνγκ Πραμπάνκ), ταξίδι δύο ημερών μέσα σε ποταμόπλοιο. Από την πόλη Τσιάνγκ Ράι (Chiang Rai) της Ταϊλάνδης πηγαίνεις μέχρι τα σύνορα Ταϊλάνδης και Λάος. Από τα σύνορα περνάς με τα πόδια στο Λάος, διανυκτερεύεις σε ένα χωριουδάκι του Λάος και το πρωί κατά τις επτά επιβιβάζεσαι στο ποταμόπλοιο για να κατέβεις το ποτάμι. Φανταστική διαδρομή! Διανυκτερεύεις σε ένα χωριουδάκι της περιοχής, με τη δύση του ηλίου.
Το πρωί στις επτά ξαναεπιβιβάζεσαι στο ποταμόπλοιο και φτάνεις με την δύση του ηλίου στις έξι στην ιστορική πόλη Luang Prabang (Λουάνγκ Πραμπάνκ). Από εκεί με ενοικιαζόμενο μηχανάκι μιας ημέρας μπορείς να ταξιδέψεις στους καταρράκτες Kuang Si Falls (φωτογραφία δεξιά) με το πολύ ωραίο πάρκο που διαθέτουν και τα βράδια μπορείς να επιστρέψεις πίσω στην πόλη Luang Prabang (Λουάνγκ Πραμπάνκ) και να κάνεις βόλτες τα απογεύματα με τα πολλά μπαράκια και εστιατόρια που υπάρχουν για τους τουρίστες.
Ανάλογα την διάθεση του καθενός μετά την παραμονή στα πολύ ωραία αριστοκρατικά παραδοσιακά καταλύματα του Luang Prabang (Λουάνγκ Πραμπάνκ), παίρνει κάποιος το λεοφορείο της γραμμής για το Βεντιάν (Vientiane). Εγώ προτείνω από τον σταθμό λεωφορείων (τα δικά τους ΚΤΕΛ) και όχι τα μίνι-βαν (Mini-Bus) τα οποία τρέχουν αφάνταστα και στριμώχνεσαι.
Απολαμβάνεις την διαδρομή με στάση για φαγητό και άλλες μικρότερες αρκετές ενδιάμεσα στάσεις και νωρίς απογευματάκι φτάνεις Vang Vieng όπου μπορείς να βρει ότι θέλει ένας τουρίστας. Ανάλογα με τον χρόνο και την διάθεση του καθενός, παραμονή σε πολύ ωραίες εγκαταστάσεις που καλύπτουν όλα τα γούστα. Από το Vang Vieng έχει ότι συγκοινωνία θέλεις για την πρωτεούσα Βεντιάν του Λάος (Vientiane) και μέσα σε 4 ώρες έχεις φτάσει. Έχει σταθμούς λεωφορείων που μπορείς να πας όπου θέλεις, όπως Βιετνάμ, Νότιο Λάος, Βόρεια Καμπότζη και φυσικά Ταϊλάνδη.
Από την πόλη Huay Xai στην πόλη Luang Prabang, στο Vang Vieng και από εκεί στην πρωτεύουσα Βεντιάν του Λάος (Vientiane)
-
Τι εξελίξεις έχουμε στον τουριστικό τομέα
Στο τουριστικό κομμάτι δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε το μεγάλο έργο που κατασκευάζεται αυτή την στιγμή, που θα συνδέσει το Βεντιάν πρωτεύουσα του Λάος (Vientiane) με το Πεκίνο, με ένα υπερσύγχρονο τραίνο 240 χιλιομέτρων την ώρα σε πρώτη φάση. Αυτό το έργο θα παραδωθεί μετά το 2021.
Πρόκειτα για μία υπερσύγχρονη πάρα πολύ μεγάλη και δύσκολη κατασκευή η οποία θα περνάει μέσα από βουνά και πιο συγκεκριμένα θα περνάει από το Luang Prabang, Vang Vieng (Vangvieng), Vientiane (Βιεντιάν) του Λάος και θα φτάνει μέχρι την Σιγκαπούρη, χρησιμοποιώντας το δίκτυο της Ταϊλάνδης.
Το έργο προχωράει αστραπιαία από τους Κινέζους που έχουν κάθε λόγο να κάνουν το όνειρο τους πραγματικότητα, δηλαδή την ένωση του Πεκίνου με τους Κινέζους της Μπανγκόκ και της Σιγκαπούρης. Τα οφέλη δε για το Λάος αφάνταστα, αφού ξεπερνιούνται τα προβλήματα μεταφοράς προσωπικού και εμπορευμάτων μέσα από αυτούς τους πελώριους ορεινούς όγκους και βουνά της χώρας.
Το τμήμα του Λάος θα ανήκει στην AeroLaos την αεροπορική εταιρεία που ενώνει με καθημερινές πτήσεις όλες τις μεγάλες και μεσαίες πόλεις του Λάος με επιτυχία και καλή εξυπηρέτηση. Προβλέπεται δε μεγάλη αύξηση τουριστών Κινέζων, που με ειδικό καθεστώς μπορούν να αγοράσουν εύκολα γη για μεγαλοκαλλιέργειες, να στήσουν επιχειρήσεις και ότι φανταστεί ο νους σου και φυσικά την δημιουργία θέρετρων αναψυχής, μιας και οι Κινέζοι λατρεύουν την ωραία παρθένα φύση και τα πολλά νερά.
Αυτά λοιπόν για το συγκοινωνιακό που αυτή την στιγμή στο βόρειο τμήμα η κατάσταση είναι δράμα, μιας και η μορφολογία του εδάφους είναι τέτοια που μετά από τις μεγάλες βροχές που πέφτουν κάθε χρόνο καταστρέφουν τα πάντα και όλα ξεκινάνε πάλι από την αρχή. Αυτό είναι στα μείον του Λάος, το κακό οδικό δίκτυο που υπάρχει στην χώρα και βέβαια με πολύ γρήγορους ρυθμούς μεταβάλλεται προς το καλύτερο, αλλά ως γνωστόν παντού οι εργολάβοι είναι κράτος εν κράτη, άνθρωποι της ρεμούλας. Η σιδηροδρομική γραμμή που κατασκευάζεται είναι ένα τεράστιο έργο, σύγχρονο και υψηλού κόστους, το οποίο μάλιστα θα είναι ένα πανοραμικό ταξίδι για τους επιβάτες που θα περνάει μέσα από τούνελ και πάνω από γέφυρες, μία υπερυψωμένη γραμμή σε κολόνες με θέα το τοπίο. Θα προσπαθήσω να είμαι στο παρθενικό ταξίδι, πρώτα ο Θεός.
Ο σιδηρόδρομος Kunming-Σιγκαπούρης, Kunming–Singapore railway, the Pan-Asia railway Network
Ο σιδηρόδρομος Kunming-Σιγκαπούρης (σιδηροδρομικό δίκτυο Pan-Asia), είναι ένα δίκτυο σιδηροδρόμων που σχεδιάζεται ή κατασκευάζεται και θα συνδέει την Κίνα, τη Σιγκαπούρη και όλες τις χώρες της ηπειρωτικής Νοτιοανατολικής Ασίας. Η ιδέα ξεκίνησε από Βρετανούς και Γάλλους, οι οποίοι προσπάθησαν να συνδέσουν τους σιδηρόδρομους που είχαν κατασκευάσει στη νοτιοδυτική Κίνα, την Ινδοκίνα και τη Μαλαισία. Τον Οκτώβριο του 2006, 18 χώρες της Ασίας και της Ευρασίας υπέγραψαν τη συμφωνία για το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ασίας. Το προτεινόμενο δίκτυο αποτελείται από τρεις κύριες διαδρομές από το Κουνμίνγκ, την Κίνα έως την Μπανγκόκ, την Ταϊλάνδη: την ανατολική διαδρομή μέσω του Βιετνάμ και της Καμπότζης, την κεντρική διαδρομή μέσω του Λάος και τη δυτική διαδρομή μέσω Βιρμανίας (Μιανμάρ).
-
Λίγα πράγματα για τέχνες και προϊόντα του Λάος
Θα πρέπει να κάνουμε και μία αναφορά στο κομμάτι της λαϊκής τέχνης, στην πολύ καλή τέχνη του μεταξιού που υπάρχει στην χώρα και ειδικά στα απόμακρα χωριουδάκια. Τα μοναδικά στον κόσμο χειροποίητα στον αργαλειό υφάσματα, με σχέδια που έρχονται και ζηλεύουν μάλιστα Ιάπωνες και Κορεάτες, όπως και Κινέζοι επίσης, οι οποίοι αντιγράφουν τα σχέδια τους για τις μηχανές τους, πράγμα για το οποίο διαμαρτύρεται το Λάος επίσημα στην Ουνέσκο.
Ακόμη και ο πιο αδιάφορος άντρας δεν μπορεί να μην προσέξει αυτή την περίφημη τέχνη από γυναίκες αγράμματες στις καλύβες τους, το πως πετυχαίνουν τόσο όμορφα σχέδια και τέτοια συμμετρία. Αυτό είναι ένα μάλιστα από τα πιο διάσημα προϊόντα εξαγωγής της χώρας, όπως επίσης και τα καλά δουλεμένα έπιπλα που απευθύνονται κυρίως σε πλούσιους Ασιάτες. Όλα αυτά που φορούν σε γάμους ακόμη και τα καθημερινά τους είναι από μετάξι που εδώ οι τιμές είναι προσιτές και ειδικά για εμάς πολύ φθηνές θα έλεγε κανείς.
Άλλα προϊόντα είναι ένα είδους κάρβουνου που παράγεται από ένα ιδιαίτερο δέντρο το οποίο χρησιμεύει για μολύβια, φίλτρα νερού και για design σε πολυτελείς εστιατόρια της Ιαπωνίας, Κορέας και της Κίνας που το αγοράζουν προ-πληρώνοντας την παραγωγή για 10 χρόνια. Εξαιρετική ποιότητας ξύλου επίσης που προσπαθούν να την σταματήσουν χρησιμοποιείται και για κοντάκια όπλων.
Η ξυλεία από τα δάση είναι Iroko Teak και άλλα ακριβά ξύλα από αιωνόβια δέντρα που έχουν καταπλακωθεί από το νερό σε τεράστια υδροηλεκτρικά φράγματα. Αργοπεθαίνουν μέσα στο νερό με αποτέλεσμα να είναι άτρωτα από μύκητες και σκληρά σαν μάρμαρο. Μετά την επεξεργασίας τους παίρνουμε ένα τέλειο αποτέλεσμα. Δύτες αναλαμβάνουν να τα κόψουν και να τα ανασύρουν σε μεγάλους κορμούς / κομμάτια. Οι Ρώσοι εισάγουν πολύ σε αποπληρωμή του πολεμικού υλικού που τους έδωσαν, αν και ο πρόεδρος της Ρωσίας Πούτιν τους χάρισε το μεγαλύτερο χρέος προς την Ρωσία.
Τέλος το περίφημο μαύρο άγριο σουσάμι από τα βουνά του Λάος που χρησιμοποιούν το λάδι του, για αλοιφές, φάρμακα και αυτό μάλιστα αγοράζεται και προ-πληρώνεται από Ιάπωνες, Κινέζους και Κορεάτες. Επίσης το Λάος έχει πολλά υδροηλεκτρικά εργοστάσια και έχει πλεόνασμα σε ηλεκτρικό ρεύμα. Μάλιστα το ηλεκτρικό ρεύμα είναι από τα προϊόντα εξαγωγής προς άλλες χώρες συμπεριλαμβανομένου και της Ταϊλάνδης.
-
Όσο αφορά θέματα διατροφής για την χώρα
Το Λάος είναι το μοναδικό μέρος που τρώνε ψωμί, ακριβώς το ίδιο με το δικό μας την άσπρη φραντζόλα σε φούρνους παλιούς με ξύλα και ακόμη και σε χωριά, με την ίδια διαδικασία που είχαμε κάποτε και στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί τουρίστες παίρνουν μαζί τους πολλά ψωμιά όταν φεύγουν, πολλοί μάλιστα από αυτούς και Ταϊλανδοί. Τους αρέσει που είναι ζεστό, με ζαχαρούχο γάλα (όπως το δικό μας γάλα βλάχας), όπως επίσης και σε σάντουιτς που το αλείφουν με χοιρινό, στα οποία σάντουιτς προσθέτουν και κάποια λαχανικά (δείτε το βίντεο που ακολουθεί). Είναι χαρακτηριστικό επίσης ότι περνάει ο ποδηλάτης με τα ψωμιά επάνω στο ποδήλατο και μια κόφα (το μεγάλο ψάθινο ή κανναβένιο κοφίνι που χρησιμοποιούσαν οι αγρότες και εργάτες), από τις γειτονιές και για συνθηματικό έχει μια κόρνα αέρος.
Ένα επίσης κοινό στοιχείο με εμάς είναι ότι τους αρέσει το κατσίκι, που στην Ταϊλάνδη δεν το τρώνε, που το τρώνε στα κάρβουνα και μάλιστα τρώνε και το δέρμα αφού το ξυρίσουν πολύ καλά. Στην γλώσσα τους ονομάζεται μπε και το φτιάχνουν με γιαχνί και πατάτες. Το μαγειρεύουν όπως και εμείς, 80% ίδια μέθοδος. Φτιάχνουν και γουρουνόπουλα και περνάει το τρίκυκλο που έχει το γουρουνόπουλο επάνω στο όχημα και το πουλάει με το κιλό. Κόβει με τον μπαλτά το γουρουνόπουλο και έπειτα το ζυγίζει, όπως ήταν κάποτε και τα χρόνια στην Ελλάδα μέχρι και την δεκαετία του 80. Αυτό όμως που ξετρελαίνει τους τουρίστες είναι το σουβλιστό μοσχαράκι, ειδικά τους Ταϊλανδούς, περίπου 30 με 40 κιλά που είναι και ο καλύτερος μεζές τους μαζί με το κατσίκι.
Ακόμη μέχρι και σήμερα αρνούνται το μαγείρεμα με γκάζι και ηλεκτρικό. Όχι γιατί δεν έχουν να αγοράσουν, αλλά επειδή δεν γίνετε νόστιμο το φαγητό όπως λένε. Σας φαίνεται παράξενο; Αλλά το 80% μαγειρεύει με ξύλα και κάρβουνο, ακόμη και σε βίλες. Το γκάζι εντελώς βοηθητικό και στην μισή τιμή η τιμή από Ελλάδα.
Υπάρχουν μαγαζιά που διαθέτουν μόνο αυτό το είδος φαγητού, όπου μαζεύονται κυρίως άνδρες και όπου υπάρχει και άφθονη μπύρα (Beerlao, produced by the Lao Brewery Company). Στους γάμους τους έχουν απαραίτητα το ραγκου που είναι ακριβώς το ίδιο με το δικό μας γιαχνί με πατάτες και πελτέ ντομάτας.
Όπως επίσης καθαρό μοσχαρίσιο κρέας σε συνοδεία με ψωμί και το τρώνε όπως λέμε στην Ελλάδα “βουτηχτές” με το ψωμί. Απαραίτητο σε κάθε τραπεζι είναι η λαπα που είναι ψιλοκομμένο καθαρό φρέσκο κρέας μοσχαρίσιο ή ψημένο για μισή ώρα στο τσίλι, αλάτι και σερβίρετε με άφθονη σαλάτα, βασιλικό, δυόσμο και λεμόνι.
Αυτό το τρώνε με το sticky rice (κολλώδες ρύζι) που είναι γνωστό για την ποιότητα του στην Ινδοκίνα. Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία ρυζιού με το ελληνικό μάλιστα όνομα Aroma που γίνεται μόνο στο Λάος, το οποίο είναι εξαιρετικό.
Βέβαια η υψηλή ποιότητα του ρυζιού είναι ελεγχόμενη από το κράτος το οποίο απαγορεύει κάθε επεξεργασία του, διότι από το ρύζι παράγονται ουσίες για κρέμες, παιδικές τροφές κλπ. σε αντίθεση με την Ταϊλάνδη που έχουν πάρει όλες τις ουσίες του και γιαυτό δεν χορταίνεις όταν τρως ρύζι εκεί.
Επιτρέπουν μόνο μια παραγωγή τον χρόνο στα χωράφια τους και τώρα τα τελευταία χρονιά επιτρέπουν και την εξαγωγή της Α ποιότητας οικολογικού ρυζιού. Η λογική είναι ότι το ρύζι είναι η βασική τροφή του πολίτη του Λάος και πρέπει να είναι δυνατή και ποιοτική και δεν περισσεύει για πολλές business. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τον ποιοτικό και πολύ καλό καφέ που παράγουν όπως και για το τσάι.
Στο φαγητό δεν υπάρχει μιζέρια και είναι φανερό. Όποιος τρώει και περνάς από μπροστά του σε προσκαλεί στο τραπέζι του, ας είσαι ξένος περαστικός, με τον ιδιωματισμό “Kin Khao”, είναι ασέβεια γι’ αυτούς να μην σε καλέσει.
Στο Λάος λοιπόν με σιγουριά δεν πεινάει κανένας. Δεν υπάρχουν πουθενά άνθρωποι να τρώνε αποφάγια και από σκουπιδοτενεκές. Ούτε ζητιάνοι υπάρχουν ή μάλλον ελάχιστοι θα έλεγα, μετρημένοι στα δάκτυλα και αυτοί υπό την καθοδήγηση και μεταφορά κάποιου μάνατζερ.
-
Όσο αφορά θέματα γραφειοκρατίας και χαρτιών
Εγώ πριν από 11 χρόνια ήμουνα ο μοναδικός Έλληνας που παντρεύτηκε στο Λάος ακολουθώντας καθεαυτού την όλη διαδικασία που προβλέπετε από το κράτος για να είμαι εντελώς νόμιμος εδώ, αλλά και στην Ελλάδα.
Μέσω Υπουργείο Εξωτερικών, πρεσβείας και Λάος η διαδικασία των χαρτιών μου κράτησε 1 1/2 χρόνο και στα δύο χρόνια μου έδωσαν ταυτότητα Λαοτιανού πολίτη, όπως επίσης δικαιούμαι ιατρική περίθαλψη και ασφάλεια. Και στα 4 χρόνια μας έδωσαν και ένα διαμέρισμα σχεδόν στο κέντρο της πόλης και όλα αυτά χωρίς ένα ευρώ. Υπήρχε portfolio για άλλα κράτη στο γραφείο όπου παντρεύονται οι αλλοδαποί, αλλά για την Ελλάδα δεν υπήρχε. Με τον δικό μου γάμο άνοιξε και ένας καινούργιος φάκελος με το όνομα “Greece” για Έλληνες. Η σύζυγος μου επίσης είναι και δημότης πλέον Δυτικής Μάνης με ΑΦΜ και βιβλιάριο υγείας του ΝΑΤ, όλα σωστά και νόμιμα.
Εμάς τους Έλληνες μας εξυπηρετεί η πρεσβεία της Γερμανίας μόνο για θέματα που αφορούν την βίζα μας στο Λάος. Για οποιαδήποτε άλλα θέματα εξυπηρετεί η πρεσβεία της Ελλάδος στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης. Τους άλλους Ευρωπαίους τους εξυπηρετεί η πρεσβεία της Γαλλίας.
Το Λάος επίσης ανήκει στην ζώνη του δολαρίου αντίθετα με την Ταϊλάνδη που είναι στην ζώνη πλέον του ευρώ. Τα ευρώ εδώ γίνονται δολάρια και μετά τοπικό νόμισμα που είναι τα Lao kip. Ελεύθερα βέβαια παίρνεις από ανταλλακτήρια στο χέρι δολάρια. Η τουριστική βίζα αυτή την στιγμή είναι στα 33 δολάρια για την είσοδο στην χώρα που μπορούν και περνούν οι ξένοι ταξιδιώτες κατά την άφιξη τους στα σύνορα και δεν είναι σαν το Βιετνάμ που χρειάζεται προξενείο και προπληρωμένη βίζα όταν φτάσεις στα σύνορα.
-
Κλίμα
Το κλίμα είναι πολύ καλύτερο και δροσερό από Ταϊλάνδη και πολύ φιλικότερο στον Ευρωπαίο με ελάχιστους ανέμους έως καθόλου. Έχουμε και λίγο χειμώνα τον Δεκέμβριο έως τον Γενάρη από το Βιεντιάνε και προς τα πάνω, βόρεια.
-
Κόστος ζωής στο Λάος
Το κόστος ζωής είναι από τα χαμηλότερα στην Ινδοκίνα μαζί με την Καμπότζη από ότι ακούω. Οι συγκοινωνίες είναι πάρα πολύ φθηνές, ακόμα και με τα δικά τους στάνταρτ. Το ηλεκτρικό ελάχιστο (έχω δυο σπίτια, τρία ρολόγια και full air conditioner. Δεν ξεπερνώ τα 15 με 20 ευρώ το μήνα).
Τέλη κυκλοφορίας για παράδειγμα έχω το Grand Cherokee το jeep των 3.500 κυβικών και ένα Mitsubishi Van. Και τα δύο μαζί 30 ευρώ το χρόνο τα τέλη κυκλοφορίας. Η βενζίνη αν και δεν έχουν δικά τους διυλιστήρια και ούτε λιμάνια για πετρελαιοφόρα πλοία, είναι πάντα σε σταθερή τιμή. Πάντα στο ένα δολάριο σε σύγκριση με άλλα μέρη είναι σε μία λογική τιμή. Ακολουθεί πάντα την ισοτιμία του ενός δολαρίου. Επίσης τα φάρμακα πρώτης ζήτησης είναι να γελάς συγκριτικά με εμάς, τόσο φθηνά.
Το κρέας είναι ακριβό με ευρωπαϊκές τιμές που έχουν να κάνουν με πολυεθνικές. Τα είδη μπακαλικής οι τιμές τους στο Λάος είναι κατά 30% φθηνότερες από τις δικές μας. Καθώς και τα εισαγόμενα φρούτα και λαχανικά το ίδιο αλλά μην φανταστείς απλησίαστα. Για παράδειγμα τα μήλα είναι στο 1.5 ευρώ, ενώ τα σταφύλια στα 2.5 ευρώ.
Για να καταλάβεις την καταλήστευση του Λάος από δική μου εμπειρία για παράδειγμα ένα container από τον Πειραιά στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης, το κόστος με μία κινέζικη μεταφορική εταιρία είναι περίπου στα 1.100 με 1.300 δολάρια. Από Μπανγκόκ μέχρι Βεντιάν την πρωτεύουσα του Λάος είναι περίπου 2.500 δολάρια + τα logistics 500 δολάρια = 3.000 δολάρια. Ελπίζουμε όλοι ότι η καινούργια σιδηροδρομική γραμμή που κατασκευάζεται, θα αλλάξει το όλο αρπακτικό σκηνικό. Γενικά το κόστος ζωής δεν είναι δυσβάσταχτο αν και η τάση τον τελευταίο καιρό είναι αρκετά ανοδική, όχι σε όλα τα προϊόντα, αλλά στα τρόφιμα με εξαίρεση τα εποχιακά λαχανικά που είναι πάμφθηνα. Τα ενοίκια είναι τσιμπημένα για τα δεδομένα του Λάος και οι περισσότεροι θέλουν και προ-πληρωμένους κάποιους μήνες μπροστά.
Η μπύρα που ενδιαφέρει τον τουρίστα είναι στο 1 με 1 1/2 ευρώ τα 630 ML. Τα δε καταλύματα για τον πολύ κόσμο ξενοδοχεία και Guest House είναι στα 10 με 20 ευρώ, ευρύχωρες κατασκευές με τά γνωστά διεθνή στάνταρτ μπάνιο, air-con, ζεστό νερό, τηλεόραση και ψυγείο.
Κατά περίπτωση δίνοντας 30 με 40 ευρώ τυγχάνεις δωματίου σε καλή περιοχή που στην Ελλάδα θα το πλήρωνες 120 με 150 ευρώ.
Η νυχτερινή ζωή στο Λάος δεν έχει την δόξα της Ταϊλάνδης, είναι πολύ πιο πίσω και συμμαζεμένα τα πράγματα. Είναι ελάχιστοι αυτοί που διασκεδάζουν μετά τις 11.00 το βράδυ, αφού τα περισσότερα μαγαζιά κλείνουν ακόμη και νωρίτερα.
Τα περισσότερα για την ντόπια νεολαία είναι club, αλλά με πολύ καλό φαγητό, ζωντανή μουσική και μπύρα. Η μπύρα πάντα άφθονη σε προσφορά. Για παράδειγμα παραγγέλνεις 6 + 3 free = 9 στην τιμή των 7, με αποτέλεσμα να είναι πάντα γεμάτα.
Το ίδιο ισχύει για τα εστιατόρια καραόκε που είναι πάμπολλα και η αγαπημένη διασκέδαση για τους ντόπιους κάθε ηλικίας. Για τους δυτικούς τουρίστες υπάρχουν στο κέντρο ότι ζητήσουν, από πιτσαρίες, χάμπουργκερ και τα συναφή, όπως σε κάθε τουριστικό προορισμό.
Επίσης MacDonald και KFC δεν μας έχουν έρθει λόγου ιδεολογίας. Αλλά έχουμε άλλα παρόμοια, που είναι λιγότερο Αμερικάνικα με τα πολλά σφυροδρέπανα που είναι πάντα στολισμένη η πόλη.
Για τον Έλληνα τουρίστα στο Λάος η οδήγηση είναι εύκολη μιας και οδηγούν αριστερά όπως εμείς, χωρίς μεγάλους συγκοινωνιακούς κόμβους, παράδρομους κλπ. Και το σπουδαιότερο χωρίς πουθενά διόδια. Τρελαίνομαι όταν πρέπει να δώσω 30 ευρώ για διόδια για 240 χιλιόμετρα, για να πάω από την Αθήνα στην Καλαμάτα.
Όλα εδώ προς το παρόν είναι τόσο απλά, ανθρώπινα και τόσο μανιτζέβελα όπως λένε οι ναυτικοί που παραμερίζει ο καλοπροαίρετος νοήμων πολίτης. Υπάρχουν βέβαια κάποια προβλήματα καθαριότητας, όπως σκόνη και λάσπη την εποχή των βράχων, όπως επίσης υπάρχουν πολλές λακκούβες στους δρόμους. Βέβαια υπάρχει και η έλλειψη καλής εξυπηρέτησης σε εστιατόρια και ταβερνάκια, αρκετή προχειρότητα σε λαϊκές αγορές, έλλειψη σοβαρών προδιαγραφών υγιεινής και ασφάλειας σε αγορές και κοινόχρηστους χώρους. Αλλά αυτή είναι η Ασία, αυτή είναι η Ινδοκίνα και αυτό είναι το Λάος. Για όσους έχουν ταξιδέψει παρά πολύ και όποιος αναζητά την ποιότητα ζωής της Ελβετίας, στην Ινδοκίνα καλύτερα μην ξοδευτείς και ταλαιπωρηθείς γιατί εδώ θα πρέπει να συμβιώσει με την μύγα και με το κουνούπι και όχι μόνο με τις Ασιάτισσες καλλονές με το ομπρελίνο που κρατάνε και τα καλαθάκια με τα τροπικά φρούτα.
Τι μισθούς παίρνουν? Μυθολογικη σύγκριση να κάνεις όπως με ρωτούν πολλοί πατριώτες από Ελλάδα. Όταν χτίζεις μέχρι τρεις ορόφους χωρίς πολεοδομίες, ΙΚΑ, μίκα, σύκα κλπ. και όταν δεν πληρώνεις πουθενά διόδια, η έμεση φορολογία είναι στο 10%. Η λέξη θέρμανση δεν υπάρχει. Έχει φροντίσει ο καλός θεός και να θέλεις να αγοράσεις θερμάστρα θα σου είναι άχρηστη. Το ζεστό νερό δεν σου είναι καθόλου απαραίτητο και οι διατροφικές ανάγκες είναι εντελώς διαφορετικές.
Οι Λαοτιανοί (κάτοικοι του Λάος) δεν είναι χρεωμένοι σε τράπεζες και τελευταία έχει αρχίσει αυτό το σαράκι να φτάνει και εδώ. Φορολογική δήλωση δεν κάνουν οι πολίτες μόνο οι έχοντες επιχειρήσεις και εισοδήματα με ένα σύστημα παρά πολύ ελαστικό και φιλικό.
Ότι έχουν λίγα ή πολλά είναι δικά τους. Η μεγάλη έκταση και ο μικρός πληθυσμός δίνει την δυνατότητα επιλογής αγοράς γης, ανάλογα την δυνατότητα του καθενός.
Μεγάλη σημασία παίζει επίσης η ενότητα της οικογένειας και της συγγένειας που εδώ καλά κρατάει ακόμα. Βέβαια όλα αυτά μέχρι σήμερα διότι η εξέλιξη είναι μεγάλη και το μοιραίο του εκσυγχρονισμού αναπόφευκτο.
Χρειάστηκαν 60 χρόνια για να καταλάβω ότι η φτώχεια είναι περισσότερο εγκεφαλική και ότι η ευτυχία βρίσκεται περισσότερα στην καλή αρμονία του ανθρώπου με την φύση. Αν έρθει κάποιος στο Λάος από κατασταλαγμένη άποψη και όχι από συγκυρίες θα περάσει καλά και θα απόλαυση την ομορφιά της απλότητας και το μεγαλείο της ελευθερίας.
Ακολουθούν μερικά βίντεο από το Λάος στο κάτω μέρος της σελίδας από το YouTube
